30. TỔNG QUAN THÀNH PHẦN HÓA HỌC VÀ HOẠT TÍNH SINH HỌC CỦA TINH DẦU HÚNG CHANH (PLECTRANTHUS AMBOINICUS (LOUR.) SPRENG.)
Nội dung chính của bài viết
Tóm tắt
Plectranthus amboinicus (Lour.) Spreng. là một loại thảo mộc lâu năm thuộc họ Lamiaceae mọc tự nhiên ở khắp vùng nhiệt đới và được trồng khắp nơi ở Việt Nam để lấy lá, có mùi thơm dễ chịu như mùi chanh, vị trước thơm sau hắc, mát. Cây được sử dụng làm gia vị, trong dân gian dùng để trị cảm lạnh, hen suyễn, táo bón, giảm đau đầu, ho, sốt, côn trùng cắn và các bệnh về da. Tổng quan các nghiên cứu trong và ngoài nước cho thấy tinh dầu là thành phần chính của cây với hàm lượng từ 0,1-0,75%. Tinh dầu chứa thành phần các hợp chất khác nhau phụ thuộc vào đặc trưng địa lý như đặc điểm đất đai, khí hậu, độ ẩm… Nhiều nghiên cứu đã chứng minh các hoạt tính sinh học như các bệnh về đường hô hấp, kháng khuẩn, kháng nấm, chống oxy hóa, diệt ấu trùng, chống ung thư… Bài viết tổng quan này nhằm cung cấp thông tin về thành phần hóa học, hoạt tinh sinh học của tinh dầu P. amboinicus. Trong đó, tập trung những nghiên cứu cập nhật gần đây. Từ đó, có thể có những định hướng nghiên cứu sâu hơn về tiềm năng của dược liệu này đặc biệt là thành phần tinh dầu.
Chi tiết bài viết
Từ khóa
tinh dầu, thành phần hóa học, hoạt tính sinh học, húng chanh
Tài liệu tham khảo
[2] Đỗ Tất Lợi. Những cây thuốc và vị thuốc Việt Nam. Nhà xuất bản Y học. 2004. Hà Nội. trang 725-726.
[3] Monzote L, Scherbakov AM, Scull R et al. Pharmacological assessment of the carvacrol chemotype essential oil from Plectranthus amboinicus growing in Cuba. Natural Product Communications. 2020. 15(10). DOI: 10.1177/1934578X20962233
[4] Arumugam G, Swamy MK, Sinniah UR. Plectranthus amboinicus (Lour.) Spreng: Botanical, phytochemical, pharmacological and nutritional significance. Molecules. 2016. 21(4): 369. DOI: https://doi.org/10.3390/molecules21040369
[5] https://www.botanyvn.com/
[6] Jena B, Biswal B, Sarangi A, Giri AK, Bhattacharya D, Acharya L. GC/MS profiling and evaluation of leaf essential oil for bactericidal effect and free radical scavenging activity of Plectranthus amboinicus (Lour.) Spreng collected from Odisha, India. Chem. Biodiversity. 2023, 20, e202200691.
[7] Ngũ Trường Nhân, Đàm Thi Bích Hạnh, Vũ Thị Thu Lê, Nguyễn Thị Kim An. Xác định thành phần hóa học và hoạt tính kháng khuẩn, kháng oxi hóa của tinh dầu húng chanh (Plectranthus amboinicus (Lour.) Spreng) thu hái tại Đắk Lắk. Tạp chí Khoa học và Công nghệ. 2022. 58(6B), DOI: https://doi.org/10.57001/huih5804.101
[8] Thuyền, N. T. B., Thúy, N. T. D., & Hằng, C. T. T. Khảo sát thành phần hóa học và hoạt tính kháng vi sinh vật của tinh dầu húng chanh (Plectranthus amboinicus Lour.). Tạp chí Khoa học Đại học Cần Thơ, (2012). (21a), 144-147.
[9] Lữ Thị Mộng Thy. Nghiên cứu quá trình tách tinh dầu húng chanh bằng phương pháp chưng cất lôi cuốn hơi nước, Tạp chí Khoa học công nghệ & Thực phẩm, 2016. 10, 14-17.
[10] Nguyễn Thị Bích Thuyền, Trần Thanh Mến, Lâm Phúc Thông, Trần Nhật Anh, Lê Hoàng Lăm, và Lê Hoàng Nguyên. Nghiên cứu thành phần hóa học bằng GC-MS Và hoạt tính sinh học của tinh dầu Húng chanh Plectranthus amboinicus (Lour.) Spreng thu hái ở tỉnh Hậu Giang. Tạp Chí Khoa học Và Công nghệ - Đại học Đà Nẵng, 2023. 21(11.1), 68-72, https://jst-ud.vn/jst-ud/article/view/8370.
[11] Đỗ Thị Bích Thủy, Phạm Thế Trọng Hiếu, Trần Thanh Quỳnh Anh. Thu nhận và một số tính chất có lợi của tinh dầu rau tần (Plectranthus amboinicus) ở Thừa Thiên Huế. Hội nghị hội Công nghệ sinh học toàn quốc 2020, Công nghệ hóa sinh và protein.
[12] Senthilkumar A, Venkatesalu V. Chemical composition and larvicidal activity of the essential oil of Plectranthus amboinicus (Lour.) Spreng against Anopheles stephensi: a malarial vector mosquito. Parasitol Res. 2010. 107(5): 1275-8. DOI: 10.1007/s00436-010-1996-6.
[13] Santos FAV, Serra CG, Roberto JAC, Figueredo FG et al. Antibacterial activity of Plectranthus amboinicus Lour (Lamiaceae) essential oil against Streptococcus mutans. Eur. J. Integr. Med. 2016. 8(3): 293-297
[14] Hsu K-P, Ho C-L. Antimildew effects of Plectranthus amboinicus leaf essential oil on paper. Natural Product Communications. 2019. 14(7). DOI:10.1177/1934578X19862903
[15] Mallavarapu GR, Rao L, Ramesh S. Essential oil of Coleus aromaticus Benth. From India. Journal of Esential Oil Research. 1999. 11(6): 742-744. DOI: doi.org/10.1080/10412905.1999.9712009
[16] El-hawary SS, R. H. El-sofany, A. R. Abdel-Monem, R. S. Ashour, A. A. Sleem. Seasonal variation in the composition of Plectranthus amboinicus (Lour.) Spreng. essential oil and its biological activities. Am. J. Essent. Oils Nat. Prod. 2013. 1(2): 11-18
[17] Ali S. Sabra, Tessema Astatkie. Response of biomass development, essential oil, and composition of Plectranthus amboinicus (Lour) Spreng. to irrigation frequency and harvest time. Chemistry & Biodiversity. 2018. 15(3): e1800005. DOI: 10.1002/cbdv.201800005
[18] Dev L, Menon DB. Essential oil extracted from Plectranthus amboinicus induces apoptosis in the lung cancer cells via mitochondrial pathway. Int J Pharm Sci Drug Res. 2017. 9(2): 83-89.