SPECIES COMPOSITION, DISTRIBUTION OF ANOPHELES MOSQUITO AND ANOPHELES DIRUS BITING ACTIVITY AT EA SO NATURE RESERVE, EA SO COMMUNE, EA KAR DISTRICT, DAK LAK PROVINCE, 2020-2021
Main Article Content
Abstract
Objectives: To find out the Anopheles species composition, distribution and human-biting activities
of malaria vectors in three habitats, the residential area, the forest edge and the deep forest at Ea So
nature reserve in Ea So commune, Ea Ka district, Dak Lak province
Subjects and methods: Anopheles mosquitoes were collected by routine methods of the National
Institute of Malaria - Parasitology - Entomology (2011) in June and November 2020 and May and
November 2021.
Results: A total of 13 species of Anopheles mosquitoes were collected in three habitats, including a
residential area, forest edge, and deep forest at Ea So nature reserve, Ea So commune. An. dirus was
collected at the forest edge and in the deep forest accounting for 2.42% and 97,58%, respectively,
and An. dirus was not captured in the residential area. Only one An. minimus specimen was caught in
the deep forest, accounting for 100%. The bitting time of An. dirus from 17h to 4h in the morning of
the following day. Biting activity of An. dirus began very early from 17h-18h, peaking early between
18h-19h or 22h-23h. After 24h, the density of biting mosquitoes was low.
Conclusions: An. dirus was collected in the deep forest habitat with high density in the rainy season
and at the begining of the dry season. Biting activity of An. dirus began early, so it is necessary to
recommend that forest-goers to use personal protection measures such as mosquito repellent cream,
and mosquito coils... from early to protect from biting of this mosquito species.
Article Details
Keywords
Malaria, species composition, An. dirus, biting activity.
References
việt nam, Hội nghị khoa học toàn quốc về sinh
thái và tài nguyên sinh vật lần thứ 6, 2015.
[2] Viện Sốt rét - Ký sinh trùng - Côn trùng Trung
ương, Cẩm nang kỹ thuật phòng chống bệnh sốt
rét, Nhà xuất bản Y học, tr. 144 – 173, 2011.233
[3] Bùi Lê Duy, Trần Thanh Dương, Nguyễn Quang
Thiều & cs, Thành phần loài Anopheles theo
sinh cảnh và hoạt động đốt mồi của véc tơ chính
An. dirus tại vườn quốc gia Bù Gia Mập, Tạp chí
Phòng chống bệnh sốt rét và các bệnh ký sinh
trùng, tập 1 (121), tr. 3 – 9, 2021.
[4] Trần Thanh Dương, Trương Trung Kiên, Nguyễn
Quí Anh & cs, “Giám sát can thiệp điểm nóng sốt
rét tại xã Ia Nan, huyện Đức Cơ, tỉnh Gia Lai”,
Tạp chí Phòng chống bệnh sốt rét và các bệnh ký
sinh trùng, tập 1 (109), tr. 13 – 20, 2019.
[5] Viện Sốt rét - Ký sinh trùng - Côn trùng Trung
ương, Báo cáo tổng kết công tác năm 2020,
Báo cáo số 89/BC-VSR ngày 26 tháng 1 năm
2021, 2021.
[6] Viện Sốt rét - Ký sinh trùng - Côn trùng Trung
ương, Bảng định loại muỗi Anopheles ở Việt
Nam, Nhà Xuất bản Y Học, 2008.
[7] Nguyễn Xuân Quang, Nghiên cứu muỗi
Anopheles (Diptera: Culicidae) và thử nghiệm
biện pháp phòng chống tại vườn quốc gia Chư
Mom Ray (Kon Tum), vườn quốc gia Kon Ka
Kinh (Gia Lai) và khu bảo tồn thiên nhiên Ea Sô
(Đắk Lắk), Luận văn tiến sĩ, Viện Sinh thái và
Tài nguyên sinh vật, 2012.
[8] Bùi Lê Duy, Nguyễn Thị Anh, Nguyễn Trần
Bích Diệp, Báo cáo giám sát véc tơ sốt rét tại xã
Ea Sô, Đắk Lắk, Viện Sốt rét - Ký sinh trùng -
Côn trùng Trung ương, 2019.
[9] Nguyễn xuân Quang, Triệu Nguyên Trung,
Nguyễn Văn Chương, Véc tơ sốt rét tại các khu
vực thuỷ điện, thủy lợi của tỉnh Gia Lai, từ năm
2014-2016, Báo cáo khoa học hội nghị Côn trùng
học Quốc gia lần thứ 9, tr. 940-945, 2017.
[10] Sidavong B, Vythilingam I, Phetsouvanh R et
al., “Malaria transmission by Anopheles dirus
in Attapeu province, Lao PDR”, Southeast
Asian J Trop Med Public Health, 25(2), pp. 309
- 315, 2004.
[11] Tananchai C, Tisgratog R, Juntarajumnong W
et al., “Species diversity and biting activity of
Anopheles dirus and Anopheles baimaii (Diptera:
Culicidae) in a malaria prone area of Western
Thailand”, Parasites & Vectors, 5:211, 2012.
[12] Vũ Việt Hưng, Nghiên cứu thành phần loài,
phân bố, tập tính, vai trò truyền sốt rét của muỗi
Anopheles và hiệu lực của kem xua, hương xua
diệt muỗi NIMPE tại huyện Đồng Xuân, tỉnh
Phú Yên, 2017 - 2019, Luận án Tiến sĩ Sinh học,
Viện Sốt rét - Ký sinh trùng - Côn trùng Trung
ương, 125 tr, 2020.