15. SPECIES COMPOSITION, DISTRIBUTION OF ANOPHELES MOSQUITOES, AND FEEDING BEHAVIOR OF MALARIA VECTORS IN PA VE SU AND TA BA COMMUNES, MUONG TE DISTRICT, LAI CHAU PROVINCE, 2024
Main Article Content
Abstract
Objective: To identify the species composition of Anopheles spp. mosquitoes and the feeding behavior of malaria vectors in Pa Ve Su and Ta Ba communes, Muong Te district, Lai Chau province.
Methods: The study was conducted from July to December 2024 in the two communes of Pa Ve Su and Ta Ba, Muong Te district, Lai Chau province. All Anopheles spp. mosquitoes in two habitats were collected using survey methods following the procedures of the National Institute of Malariology, Parasitology, and Entomology.
Results: A total of 11 Anopheles spp. species were collected from the survey sites: 11 species in Pa Ve Su and 10 species in Ta Ba. Two secondary vectors, An. maculatus and An. sinensis, were identified at the survey sites, while the primary vector An. minimus was not found. In Pa Ve Su, species diversity was higher in residential areas (10 species) compared to farming areas (5 species). The proportions of An. maculatus and An. sinensis in residential areas and farming areas were 39.33%, 42.51% and 51.76%, 45.42%, respectively. Their outdoor biting activities were higher than indoor biting, with rates of 83.58% and 81.26% compared to 16.42% and 18.74% (p < 0.05). In Ta Ba, species diversity was also higher in residential areas (9 species) than in farming areas (7 species). The proportions of An. maculatus and An. sinensis in residential areas and farming areas were 43.25%, 46.18% and 42.06%, 54.41%, respectively. Similarly, outdoor biting activities were higher than indoor biting, with rates of 82.34% and 82.78% compared to 17.66% and 17.22% (p < 0.05). Feeding activity occurred between 6:00 PM and 12:00 AM, with the peak outdoor biting period between 8:00 PM and 10:00 PM. Conclusion: The species composition of mosquitoes in Pa Ve Su and Ta Ba communes was more diverse in residential areas than in farming areas. An. maculatus and An. sinensis were predominant in both residential and farming areas. These vectors exhibited feeding activity throughout the period from 6:00 PM to 12:00 AM, with outdoor biting being more intense than indoor biting, particularly between 8:00 PM and 10:00 PM.
Article Details
Keywords
Anophele, distribution, feeding behavior
References
[2]. Đào Minh Trang, Vũ Đức Chính, Ngô Đức Thắng, Bùi Lê Duy, Nguyễn Quốc Việt, Phạm Thị Thanh Vân, Đặng Việt Dũng, Nguyễn Quang Thiều (2020). Xác định thành phần loài, mật độ, hoạt động đốt mồi, độ nhạy cảm với hóa chất diệt côn trùng của muỗi Anopheles tại xã Pa Ủ, huyện Mường Tè, tỉnh Lai Châu, năm 2020. Tạp chí phòng chống bệnh sốt rét và các bệnh ký sinh trùng, 1 (121), trang 10 – 16.
[3]. Bùi Lê Duy, Hoàng Đình Cảnh, Nguyễn Quang Thiều, Thái Khắc Nam, Nguyễn Văn Dũng, Đào Minh Trang, Nguyễn Hải Sông, Nguyễn Quốc Việt, Hoàng Thị Ánh Tuyên, Lê Thanh Thảo (2024) đánh giá tương quan giữa sự phát triển của các quần thể muỗi anopheles với các yếu tố nhiệt độ, lượng mưa và độ ẩm ở huyện mường tè, tỉnh Lai Châu, Tạp chí phòng chống bệnh sốt rét và các bệnh ký sinh trùng, Viện sốt rét - Ký sinh trùng - Côn trùng Trung ương, 4(142), Tr.11-18.
[4]. Vũ Đức Chính, Bùi Lê Duy, Vũ Việt Hưng, Nguyễn Hải Sông, Đào Minh Trang (2017), “Thành phần loài Anopheles theo sinh cảnh và hoạt động đốt mồi của vector sốt rét chính Anopheles dirus tại xã Sơn Thái, huyện Khánh Vĩnh, tỉnh Khánh Hòa”, Báo cáo Khoa học Hội nghị Côn trùng học Quốc gia lần thứ 9, Nhà xuất bản Nông nghiệp, tr.791-798.
[5]. Ismail I.A.H., Notananda V. & Schepens J. (1974), “Studies on malaria and responses of Anopheles balabacensis and Anopheles minimus to DDT residual spraying in Thailand”, Part I: Pre-spraying observations, Acta Tropic, 31, pp. 129-164.
[6]. Trương Văn Tấn (1996), Nghiên cứu muỗi sốt rét Anopheles Meigen 1818 (Diptera: Culicidae) tại Quảng Nam - Đà Nẵng và đề xuất biện pháp phòng chống, Luận án phó tiến sĩ chuyên nghành Côn trùng học, Đại học quốc gia Hà Nội.