19. THỰC TRẠNG PHƠI NHIỄM HÓA CHẤT BẢO VỆ THỰC VẬT NHÓM PHOSPHOR HỮU CƠ VÀ CARBAMAT Ở NÔNG DÂN TRỒNG CHÈ TẠI XÃ TÂN CƯƠNG, TỈNH THÁI NGUYÊN NĂM 2024
Nội dung chính của bài viết
Tóm tắt
Nghiên cứu cắt ngang thực hiện trên của 111 nông dân trồng chè tại xã Tân Cương, tỉnh Thái Nguyên năm 2024 nhằm mô tả thực trạng phơi nhiễm với hóa chất bảo vệ thực vật (HCBVTV) nhóm phosphor hữu cơ và carbamat thông qua hoạt tính enzym cholinesterase (ChE) hồng cầu và một số chất chuyển hóa trong nước tiểu. Đối tượng được phỏng vấn, xét nghiệm hoạt tính enzyme cholinesterase (ChE) trong máu và chất chuyển hóa trong nước tiểu. Kết quả cho thấy 28,83% nông dân giảm hoạt tính ChE hồng cầu, trong đó 2,70% giảm trên 50% (mức nghiêm trọng về lâm sàng). Xác định được chất chuyển hóa trong nước tiểu nhóm carbamat có nồng độ lớn nhất với giá trị trung vị (khoảng tứ phân vị) là 18,19 (5,60–39,53) µg/g creatinine. Các chất chuyển hóa phosphor hữu cơ được xác định với nồng độ thấp, chủ yếu là Diethylphosphate (DEP), Diethylthiophosphate (DETP). Có mối tương quan giữa hoạt tính enzym ChE hồng cầu với một số chất chuyển hóa trong nước tiểu như dimethylphosphate (DMP), dimethylthiophosphate (DMTP), diethylphosphate (DEP), diethyldithiophosphate (DEDTP) với p <0,05 và hệ số spearson 0,2. Kết quả cho thấy có sự phơi nhiễm HCBVTV dựa trên chỉ số sinh học. Do đó, cần tăng cường công tác chăm sóc, giám sát sức khỏe cho lao động nông nghiệp phi chính thức.
Chi tiết bài viết
Từ khóa
Hóa chất bảo vệ thực vật; phơi nhiễm; sức khoẻ; nông dân trồng chè; Thái Nguyên.
Tài liệu tham khảo
[2] Bùi Thị Hồng Loan. Ảnh hưởng của hóa chất bảo vệ thực vật đến sức khỏe người nông dân tại xã Tân Mỹ, huyện Đức Hòa, tỉnh Long An năm 2012. Tạp chí Y học dự phòng. 2013. XXIII (10): 287-292
[3] Lê Văn Cường, Trần Ngọc Lợi, Phạm Thu Trang và cộng sự. Thực trạng sử dụng thuốc bảo vệ thực vật của nông dân trên địa bàn huyện Hoằng Hóa, tỉnh Thanh Hóa. Tạp chí khoa học trường Đại học Hồng Đức. 2019.số 444. “US EPA The Use of Data on Cholinesterase Inhibition for Risk Assessments of Organophosphorous and Carbamate Pesticides.” Accessed: Sept. 25, 2025. 5. Dhananjayan V, Ravichandran B, Anitha N, Rajmohan HR. Assessment of acetylcholinesterase and butyrylcholinesterase activities in blood plasma of agriculture workers. Indian J Occup Environ Med. 2012;16(3):127–130. 6. Willenbockel CT, Prinz J, Dietrich S, Marx-Stoelting P, Weikert C, Tralau T, et al. A Critical Scoping Review of Pesticide Exposure Biomonitoring Studies in Overhead Cultures. Toxics. 2022 Mar 31;10(4):170.
[4] Moreira A, Guedes J, Vieira da Silva M. New Methodologies and Techniques for Biomonitoring Pesticide Exposure in Agricultural Workers: A Systematic Review. Toxics. 2025 Feb;13(2):104.
[5] Egeghy PP, Cohen Hubal EA, Tulve NS, Melnyk LJ, Morgan MK, Fortmann RC, et al. Review of Pesticide Urinary Biomarker Measurements from Selected US EPA Children’s Observational Exposure Studies. Int J Environ Res Public Health. 2011 May;8(5):1727–1754.
[6] Nguyễn Tuấn Khanh. Đánh giá ảnh hưởng của sử dụng hóa chất bảo vệ thực vật đến sức khỏe người chuyên canh chè tại Thái Nguyên và hiệu quả của các biện pháp can thiệp. Luận án Tiến sĩ y học, trường Đại học Thái Nguyên. 2010.
[7] Tạ Thị Bình, Phạm Văn Tuấn, Nguyễn Văn Sơn và cộng sự. Xây dựng khoảng giá trị tham chiếu hoạt độ enzym acetylcholinesterase hồng cầu (AChe) người Việt Nam độ tuổi lao động. Tạp chí học dự phòng.2025.35(số 6 Phụ bản):336–344.
[8] Bộ Y tế. Thông tư 15/2016/TT-BYT ngày 15 tháng 05 năm 2016 Quy định về bệnh nghề nghiệp được hưởng bảo hiểm xã hội. 12. Lê Trung. Bệnh nhiễm độc thuốc trừ sâu. 1997.
[9] Nguyễn Văn Tư. Nghiên cứu một số chỉ số hóa sinh, kiến thức hiểu biết, sức khỏe của người sử dụng thuốc trừ sâu trong chuyên canh chè. Đề tài khoa học nghiên cứu cấp Bộ, mã số B2001-04-08, trường Đại học Y khoa Thái Nguyên. 2003.
[10] Hong Lap Nguyen, Quoc Dạt Ngo, Van Chinh Nguyen, et al. Organophosphat pesticide exposure: Effect on famers’sperm quality in the MekongDelta, Vietnam, 29. 2024;3:404-414.
[11] Biomonitoring Data Tables for Environmental Chemicals | CDC [Internet]. 2024 [cited 2025 Oct 24]. Available from: https://www.cdc.gov/exposurereport/data_tables.html
[12] Hardt J, Angerer J. Determination of dialkyl phosphates in human urine using gas chromatography-mass spectrometry. J Anal Toxicol. 2000;24(8):678–684.
[13] Environmental Risk Assessment Office Environmental Health Department Ministry of the Environment, Japan. The Exposure to chemical compounds in the Japanese People-Survey of the Exposure to chemical compounds in Human (2018~). 2025
[14] Nguyễn Hồng Lập. Ảnh hưởng thuốc bảo vệ thực vật nhóm phospho hữu cơ đến chất lượng tinh trùng người phun thuốc tại tỉnh An Giang. Luận án Tiến sĩ Y học. Đại học Y dược thành phố Hồ Chí Minh. 2024.
[15] Drevenkar V, Radić Z, Vasilić Z, Reiner E. Dialkylphosphorus metabolites in the urine and activities of esterases in the serum as biochemical indices for human absorption of organophosphorus pesticides. Arch Environ Contam Toxicol. 1991 Apr;20(3):417–422.
[16] Aprea C, Sciarra G, Sartorelli P, Desideri E, Amati R, Sartorelli E. Biological monitoring of exposure to organophosphorus insecticides by assay of urinary alkyl phosphates: influence of protective measures during manual operations with treated plants. Int Arch Occup Environ Heath. 1994 Dec 1;66(5):333–338.