52. HIỆU QUẢ CÁC NGHIỆM PHÁP ĐIỀU TRỊ CHÓNG MẶT TƯ THẾ KỊCH PHÁT LÀNH TÍNH ỐNG BÁN KHUYÊN SAU
Nội dung chính của bài viết
Tóm tắt
Mục tiêu: Đánh giá hiệu quả điều trị của các nghiệm pháp tư thế điều trị chóng mặt tư thế kịch phát lành tính ống bán khuyên sau.
Đối tượng và phương pháp nghiên cứu: Nghiên cứu tổng quan đánh giá phạm vi bao gồm các nghiên cứu từ các nguồn cơ sở, dữ liệu trang thông tin điện tử từ pubmed, Google scholar, thư viện trường Đại học Y Hà Nội. Chúng tôi tìm được 25 nghiên cứu phù hợp với tiêu chuẩn lựa chọn.
Kết quả: Nghiệm pháp Epley và nghiệm pháp Semont là những nghiệm pháp lâu đời và phổ biến nhất, hiệu quả điều trị cao, tỷ lệ khỏi trung bình là 77% và 76%. Các nghiệm pháp mới, cải biên từ hai nghiệm pháp trên như nghiệm pháp Gans, Epley cải biên, Semont cải biên, Semont plus, và nghiệm pháp Li cũng cho thấy hiệu cao gần như tương đương, trong đó nghiệm pháp Gans và Epley cải biên có vẻ cao hơn với tỷ lệ khỏi trung bình là 87% và 89% . Hiệu quả sau 1 lần thực hiện nghiệm pháp thấp hơn rõ rệt so với sau quá trình điều trị.
Kết luận: Bên cạnh những nghiệm pháp cổ điển như nghiệm pháp Epley, và Semont, các nghiệm pháp mới cũng cho thấy hiệu quả cao. Đặc biệt một số nghiệm pháp có thể áp dụng với các trường hợp có chống chỉ định với hai nghiệm pháp trên do bệnh nhân có bệnh lý cột sống cổ, cột sống thắt lưng, thiểu năng hệ mạch sống nền. Nên đánh giá lại bệnh nhân sau khi điều trị lần đầu, và nếu cần, thực hiện điều trị nhiều lần để tăng hiệu quả.
Chi tiết bài viết
Từ khóa
Chóng mặt tư thế kịch phát lành tính, BPPV, nghiệm pháp Epley, Semont
Tài liệu tham khảo
[1] Bhattacharyya N, Gubbels SP. Clinical Practice Guideline: Benign Paroxysmal Positional Vertigo (Update). Otolaryngol--head neck surg [Internet]. 2017 Mar [cited 2025 July 8];156(S3).
[2] Imai T, Takeda N. Classification, diagnostic criteria and management of benign paroxysmal positional vertigo. Auris Nasus Larynx. 2017 Feb;44(1):1–6.
[3]Hornibrook J. Benign Paroxysmal Positional Vertigo (BPPV): History, Pathophysiology, Office Treatment and Future Directions. International Journal of Otolaryngology. 2011;2011:1–13.
[4]Lee SH, Kim JS. Benign Paroxysmal Positional Vertigo. J Clin Neurol. 2010;6(2):51.
[5] Von Brevern M, Bertholon P. Benign paroxysmal positional vertigo: Diagnostic criteria: Consensus document of the Committee for the Classification of Vestibular Disorders of the Bárány Society. VES. 2015 Oct 15;25(3,4):105–17.
[6] Parnes LS, Agrawal SK, Atlas J. Diagnosis and management of benign paroxysmal positional vertigo (BPPV). CMAJ. 2003 Sep 30;169(7):681-93
[7] Parnes LS, Price-Jones RG. Particle repositioning maneuver for benign paroxysmal positional vertigo. Ann Otol Rhinol Laryngol. 1993 May;102(5):325-31.
[8] Li J, Tian S, Zou S. Efficacy of the Li maneuver in treating posterior canal benign paroxysmal positional vertigo. Acta Oto-Laryngologica. 2017 June 3;137(6):588–92.
[9] Badawy WMA, El-Mawla EKG. Effect of a Hybrid Maneuver in Treating Posterior Canal Benign Paroxysmal Positional Vertigo. j am acad audiol. 2015 Feb 1;26(2):138–44.
[10] Gayathri H, Preethi G, Christina PP. Outcome of gans repositioning maneuver in patients with posterior canal benign paroxysmal positional vertigo with cervical spondylosis. Indian J Otol. 2019;25(4):196.
[11] Roberts RA, Gans RE, Montaudo RL. Efficacy of a New Treatment Maneuver for Posterior Canal Benign Paroxysmal Positional Vertigo. j am acad audiol. 2006 Sept 1;17(8):598–604.
[12] Dispenza F, Kulamarva G, De Stefano A. Comparison of repositioning maneuvers for benign paroxysmal positional vertigo of posterior semicircular canal: advantages of hybrid maneuver. American Journal of Otolaryngology. 2012 Sept;33(5):528–32.
[13] Nadagoud SV, Bhat VS, Pragathi BS. Comparative Efficacy of Epley, Semont and Gans Maneuver in Treating Posterior Canal Benign Paroxysmal Positional Vertigo. Indian J Otolaryngol Head Neck Surg. 2024 Feb;76(1):48–54.
[14] Dhiman NR, Joshi D, Gyanpuri V, Pathak A, Kumar A. Comparison between Epley and Gans Repositioning Maneuvers for Posterior Canal BPPV: A Randomized Controlled Trial. Annals of Indian Academy of Neurology. 2023 July;26(4):537–42.
[15] Strupp M, Mandala M, Vinck AS, Van Breda L, Salerni L, Gerb J, et al. The Semont-Plus Maneuver or the Epley Maneuver in Posterior Canal Benign Paroxysmal Positional Vertigo: A Randomized Clinical Study. JAMA Neurol. 2023 Aug 1;80(8):798.
[16] Strupp M, Vinck AS, Bayer O, Hennig A, Obrist D, Mandala M. Benign paroxysmal positional vertigo: The “Sémont PLUS maneuver” is more effective than the Sémont maneuver – a prospective multinational randomized single-blinded trial (2338). Neurology. 2020 Apr 14;94(15_supplement):2338.
[17] Steenerson RL, Cronin GW, Marbach PM. Effectiveness of Treatment Techniques in 923 Cases of Benign Paroxysmal Positional Vertigo. The Laryngoscope. 2005 Feb;115(2):226–31.
[18] Kinne BL, Leafman JS. Effectiveness of the Parnes particle repositioning manoeuvre for posterior canal benign paroxysmal positional vertigo. J Laryngol Otol. 2015 Dec;129(12):1188–93.
[19] Sinsamutpadung C, Kulthaveesup A. Comparison of outcomes of the Epley and Semont maneuvers in posterior canal BPPV: A randomized controlled trial. Laryngoscope Investig Oto. 2021 Aug;6(4):866–71.
[20] Bruintjes TjD, Companjen J, Van Der Zaag‐Loonen HJ, Van Benthem PPG. A randomised sham‐controlled trial to assess the long‐term effect of the Epley manoeuvre for treatment of posterior canal benign paroxysmal positional vertigo. Clinical Otolaryngology. 2014 Feb;39(1):39–44.
[21] Chen X, Mao J, Ye H, Fan L, Tong Q, Zhang H, et al. The effectiveness of the modified Epley maneuver for the treatment of posterior semicircular canal benign paroxysmal positional vertigo. Front Neurol. 2023 Dec 21;14:1328896.
[22] Mandalà M, Santoro GP, Asprella Libonati G, Casani AP, Faralli M, Giannoni B, et al. Double-blind randomized trial on short-term efficacy of the Semont maneuver for the treatment of posterior canal benign paroxysmal positional vertigo. J Neurol. 2012 May;259(5):882–5.
[23] Chen Y, Zhuang J, Zhang L, Li Y, Jin Z, Zhao Z, et al. Short-Term Efficacy of Semont Maneuver for Benign Paroxysmal Positional Vertigo: A Double-Blind Randomized Trial. 2012;33(7).
[24] Lee JD, Shim DB, Park HJ, Song CI, Kim MB, Kim CH, et al. A Multicenter Randomized Double-Blind Study: Comparison of the Epley, Semont, and Sham Maneuvers for the Treatment of Posterior Canal Benign Paroxysmal Positional Vertigo. Audiol Neurotol. 2014;19(5):336–41.
[25] Gupta AK, Sharma KG, Sharma P. Effect of Epley, Semont Maneuvers and Brandt–Daroff Exercise on Quality of Life in Patients with Posterior Semicircular Canal Benign Paroxysmal Positional Vertigo (PSCBPPV). Indian J Otolaryngol Head Neck Surg. 2019 Mar;71(1):99–103.
[26] Yimtae K, Srirompotong S, Srirompotong S, Sae‐seaw P. A Randomized Trial of the Canalith Repositioning Procedure. The Laryngoscope. 2003 May;113(5):828–32.
[27] Susan Lynn et al. Randomized trial of the canalith repositioning procedure. American Academy of Otolaryngology Head and Neck Surgery Foundation (1995)
[28] Amor-Dorado JC, Barreira-Fernandez MP, Llorca J. Particle Repositioning Maneuver Versus Brandt-Daroff Exercise for Treatment of Unilateral Idiopathic BPPV of the Posterior Semicircular Canal: A Randomized Prospective Clinical Trial With Short- and Long-Term Outcome. 2012;33(8).
[29] Gupta D, Solanki B. Epley’s Manoeuvre: A Single Line Treatment for Posterior Semicircular Canal Benign Paroxysmal Positional Vertigo. Indian J Otolaryngol Head Neck Surg. 2022 Dec;74(S3):3877–82.
[30] Anagnostou E, Stamboulis E, Kararizou E. Canal conversion after repositioning procedures: comparison of Semont and Epley maneuver. J Neurol. 2014 May;261(5):866–9.
[2] Imai T, Takeda N. Classification, diagnostic criteria and management of benign paroxysmal positional vertigo. Auris Nasus Larynx. 2017 Feb;44(1):1–6.
[3]Hornibrook J. Benign Paroxysmal Positional Vertigo (BPPV): History, Pathophysiology, Office Treatment and Future Directions. International Journal of Otolaryngology. 2011;2011:1–13.
[4]Lee SH, Kim JS. Benign Paroxysmal Positional Vertigo. J Clin Neurol. 2010;6(2):51.
[5] Von Brevern M, Bertholon P. Benign paroxysmal positional vertigo: Diagnostic criteria: Consensus document of the Committee for the Classification of Vestibular Disorders of the Bárány Society. VES. 2015 Oct 15;25(3,4):105–17.
[6] Parnes LS, Agrawal SK, Atlas J. Diagnosis and management of benign paroxysmal positional vertigo (BPPV). CMAJ. 2003 Sep 30;169(7):681-93
[7] Parnes LS, Price-Jones RG. Particle repositioning maneuver for benign paroxysmal positional vertigo. Ann Otol Rhinol Laryngol. 1993 May;102(5):325-31.
[8] Li J, Tian S, Zou S. Efficacy of the Li maneuver in treating posterior canal benign paroxysmal positional vertigo. Acta Oto-Laryngologica. 2017 June 3;137(6):588–92.
[9] Badawy WMA, El-Mawla EKG. Effect of a Hybrid Maneuver in Treating Posterior Canal Benign Paroxysmal Positional Vertigo. j am acad audiol. 2015 Feb 1;26(2):138–44.
[10] Gayathri H, Preethi G, Christina PP. Outcome of gans repositioning maneuver in patients with posterior canal benign paroxysmal positional vertigo with cervical spondylosis. Indian J Otol. 2019;25(4):196.
[11] Roberts RA, Gans RE, Montaudo RL. Efficacy of a New Treatment Maneuver for Posterior Canal Benign Paroxysmal Positional Vertigo. j am acad audiol. 2006 Sept 1;17(8):598–604.
[12] Dispenza F, Kulamarva G, De Stefano A. Comparison of repositioning maneuvers for benign paroxysmal positional vertigo of posterior semicircular canal: advantages of hybrid maneuver. American Journal of Otolaryngology. 2012 Sept;33(5):528–32.
[13] Nadagoud SV, Bhat VS, Pragathi BS. Comparative Efficacy of Epley, Semont and Gans Maneuver in Treating Posterior Canal Benign Paroxysmal Positional Vertigo. Indian J Otolaryngol Head Neck Surg. 2024 Feb;76(1):48–54.
[14] Dhiman NR, Joshi D, Gyanpuri V, Pathak A, Kumar A. Comparison between Epley and Gans Repositioning Maneuvers for Posterior Canal BPPV: A Randomized Controlled Trial. Annals of Indian Academy of Neurology. 2023 July;26(4):537–42.
[15] Strupp M, Mandala M, Vinck AS, Van Breda L, Salerni L, Gerb J, et al. The Semont-Plus Maneuver or the Epley Maneuver in Posterior Canal Benign Paroxysmal Positional Vertigo: A Randomized Clinical Study. JAMA Neurol. 2023 Aug 1;80(8):798.
[16] Strupp M, Vinck AS, Bayer O, Hennig A, Obrist D, Mandala M. Benign paroxysmal positional vertigo: The “Sémont PLUS maneuver” is more effective than the Sémont maneuver – a prospective multinational randomized single-blinded trial (2338). Neurology. 2020 Apr 14;94(15_supplement):2338.
[17] Steenerson RL, Cronin GW, Marbach PM. Effectiveness of Treatment Techniques in 923 Cases of Benign Paroxysmal Positional Vertigo. The Laryngoscope. 2005 Feb;115(2):226–31.
[18] Kinne BL, Leafman JS. Effectiveness of the Parnes particle repositioning manoeuvre for posterior canal benign paroxysmal positional vertigo. J Laryngol Otol. 2015 Dec;129(12):1188–93.
[19] Sinsamutpadung C, Kulthaveesup A. Comparison of outcomes of the Epley and Semont maneuvers in posterior canal BPPV: A randomized controlled trial. Laryngoscope Investig Oto. 2021 Aug;6(4):866–71.
[20] Bruintjes TjD, Companjen J, Van Der Zaag‐Loonen HJ, Van Benthem PPG. A randomised sham‐controlled trial to assess the long‐term effect of the Epley manoeuvre for treatment of posterior canal benign paroxysmal positional vertigo. Clinical Otolaryngology. 2014 Feb;39(1):39–44.
[21] Chen X, Mao J, Ye H, Fan L, Tong Q, Zhang H, et al. The effectiveness of the modified Epley maneuver for the treatment of posterior semicircular canal benign paroxysmal positional vertigo. Front Neurol. 2023 Dec 21;14:1328896.
[22] Mandalà M, Santoro GP, Asprella Libonati G, Casani AP, Faralli M, Giannoni B, et al. Double-blind randomized trial on short-term efficacy of the Semont maneuver for the treatment of posterior canal benign paroxysmal positional vertigo. J Neurol. 2012 May;259(5):882–5.
[23] Chen Y, Zhuang J, Zhang L, Li Y, Jin Z, Zhao Z, et al. Short-Term Efficacy of Semont Maneuver for Benign Paroxysmal Positional Vertigo: A Double-Blind Randomized Trial. 2012;33(7).
[24] Lee JD, Shim DB, Park HJ, Song CI, Kim MB, Kim CH, et al. A Multicenter Randomized Double-Blind Study: Comparison of the Epley, Semont, and Sham Maneuvers for the Treatment of Posterior Canal Benign Paroxysmal Positional Vertigo. Audiol Neurotol. 2014;19(5):336–41.
[25] Gupta AK, Sharma KG, Sharma P. Effect of Epley, Semont Maneuvers and Brandt–Daroff Exercise on Quality of Life in Patients with Posterior Semicircular Canal Benign Paroxysmal Positional Vertigo (PSCBPPV). Indian J Otolaryngol Head Neck Surg. 2019 Mar;71(1):99–103.
[26] Yimtae K, Srirompotong S, Srirompotong S, Sae‐seaw P. A Randomized Trial of the Canalith Repositioning Procedure. The Laryngoscope. 2003 May;113(5):828–32.
[27] Susan Lynn et al. Randomized trial of the canalith repositioning procedure. American Academy of Otolaryngology Head and Neck Surgery Foundation (1995)
[28] Amor-Dorado JC, Barreira-Fernandez MP, Llorca J. Particle Repositioning Maneuver Versus Brandt-Daroff Exercise for Treatment of Unilateral Idiopathic BPPV of the Posterior Semicircular Canal: A Randomized Prospective Clinical Trial With Short- and Long-Term Outcome. 2012;33(8).
[29] Gupta D, Solanki B. Epley’s Manoeuvre: A Single Line Treatment for Posterior Semicircular Canal Benign Paroxysmal Positional Vertigo. Indian J Otolaryngol Head Neck Surg. 2022 Dec;74(S3):3877–82.
[30] Anagnostou E, Stamboulis E, Kararizou E. Canal conversion after repositioning procedures: comparison of Semont and Epley maneuver. J Neurol. 2014 May;261(5):866–9.