11. ỨNG DỤNG CÁC CÔNG THỨC VỀ CHỈ SỐ HỒNG CẦU TRONG CHẨN ĐOÁN PHÂN BIỆT THIẾU MÁU THIẾU SẮT VÀ BETA THALASSEMIA THỂ NHẸ
Nội dung chính của bài viết
Tóm tắt
Mở đầu: Thiếu máu là một vấn đề y tế toàn cầu, với tỷ lệ mắc cao, đặc biệt là ở Việt Nam. Trong đó, có hai nguyên nhân hàng đầu là thiếu máu thiếu sắt và β-Thalassemia thể nhẹ.
Mục tiêu: Đánh giá giá trị dự báo của các công thức dựa trên chỉ số hồng cầu và chỉ số %Micro, %Hypo trong chẩn đoán phân biệt thiếu máu thiếu sắt và β-Thalassemia thể nhẹ.
Đối tượng và phương pháp: Nghiên cứu hồi cứu mô tả cắt ngang, trên người bệnh ≥ 16 tuổi, được chẩn đoán thiếu máu thiếu sắt và và β-Thalassemia thể nhẹ lần đầu vào Viện Huyết học - Truyền máu Trung ương.
Kết quả: Từ 1/1/2023 đến 31/3/2024, 226 người bệnh đủ tiêu chuẩn được lựa chọn và nghiên cứu, trong đó có 127 người bệnh thiếu máu thiếu sắt và 99 người bệnh β-Thalassemia thể nhẹ. Giá trị trung vị chỉ số MCV ở nhóm β-Thalassemia thể nhẹ (63,00 fl ± 0,70) thấp hơn so với nhóm thiếu máu thiếu sắt (69,68 fl ± 0,60), trong khi chỉ số MCHC ở nhóm β-Thalassemia thể nhẹ 312 g/l (299-324) cao hơn so với nhóm thiếu máu thiếu sắt 294 g/l (286-304). Các chỉ số %Micro và %Hypo cũng cho thấy sự khác biệt rõ rệt giữa hai nhóm bệnh. Công thức được đánh giá cao nhất là England & Fraser (AUC = 93,91%), sau đó là Green & King (AUC = 88,82%), Menzter (AUC = 87,31%), RDWI (AUC = 83,01%), Ricerca (AUC = 74,47%), Srivastava (AUC = 67,78%), Shine & Lal (AUC = 65,54%). Dựa trên chỉ số %Micro và %Hypo, đứng đầu là M/H (AUC = 93,64%), tiếp theo là M-H-RDW (AUC = 92,81%), M-H (92,67%).
Kết luận: Công thức England & Fraser và công thức M/H có giá trị dự báo tốt nhất lớn trong việc định hướng chẩn đoán phân biệt thiếu máu thiếu sắt và β-Thalassemia thể nhẹ, đặc biệt là trong điều kiện cơ sở y tế hạn chế.
Chi tiết bài viết
Từ khóa
Thiếu máu thiếu sắt, β-Thalassemia thể nhẹ, hồng cầu nhỏ nhược sắc
Tài liệu tham khảo
[2] Dương Thị Hiền, Nghiên cứu giá trị một số chỉ số hồng cầu trong định hướng chẩn đoán nguyên nhân thiếu máu hồng cầu nhỏ, Khóa luận tốt nghiệp, 2016.
[3] d’Onofio G, Zini G, Ricarca B.M et al, Automated measurement of red blood cell microcytosis and hypochomia in iron deficiency and beta-thalassemia trait, Arch Pathol Lab Med, 116 (1), 84-89.
[4] Eloisa Urrechaga, Luis Borque, Lesús Escanero F, The Role of Automated Measuarements of RBC Subpopulations in Differential Diagnosis of Microcytic Anemia an β-Thalassemia Screening, Am J Clin Pathol, 135, 374-379.
[5] Nguyễn Công Khanh NCK, Phân loại và chẩn đoán thiếu máu, thiếu máu thiếu sắt, thalassemia, suy tủy xương, Huyết học lâm sàng Nhi khoa, Nhà xuất bản Y học, Hà Nội, 2004, trang 33-35, 63-78, 132-146, 165-171.
[6] Mina Jahangiri, Fakher Rahim, Diagnostic performance of hematological discrimination indices to discriminate between βeta thalassemia trait and iron deficiency anemia and using cluster analysis: Introducing two new indices tested in Iranian population, 2019, 18610.
[7] Urrechaga E, Hoffmann J.J, Izquierdo S, Escanero J.F, Differential diagnosis of microcytic anemia: the role of microcytic and hypochromic erythrocytes, Int J Lab Hematol, 2015, 37 (3): 334-40.
[8] Urrechaga E, Borque L, Escanero J.F, The role of automated measurement of red cell subpopulations on the Sysmex XE 5000 analyzer in the differential diagnosis of microcytic anemia [published online ahead of print October 13, 2010] , Int J Lab Hematol, doi:10.1111/j.1751-553X.2010.01237.x.
[9] Rahma Al Hadhrami1, Kawther Abdullah Al Jassasi, Khawlah Al Balushi, Ahmed Juma Al Shaaibi, Validity of Red Cell Distribution Width Versus Red Cell Distribution Width Index to Differentiate between Iron Deficiency Anemia and βThalassemia Trait in an Adult Omani Population: A Cross-sectional Study Contagiosity: A Review, Primary Health Care: Open Access, 2021.
[10] Shiang Yui WEE, Siti Shahrum MUHAMED SAID, Raja Zahratul Azma RAJA SABUDIN1, Hafiza ALAUDDIN1, Azlin ITHNIN1, Microcytic to hypochromic ratio as a discriminant index of thalassaemia trait in subjects with hypochromic anaemia, Malays J Pathol, 2020, 42 (2): 195-2011.