4. ĐẶC ĐIỂM LÂM SÀNG, CẬN LÂM SÀNG LAO MÀNG NÃO Ở TRẺ EM TẠI TRUNG TÂM BỆNH NHIỆT ĐỚI, BỆNH VIỆN NHI TRUNG ƯƠNG TỪ NĂM 2019-2024
Nội dung chính của bài viết
Tóm tắt
Mục tiêu: Mô tả đặc điểm lâm sàng và cận lâm sàng lao màng não ở trẻ em tại Trung tâm Bệnh nhiệt đới, Bệnh viện Nhi Trung ương.
Đối tượng và phương pháp: Nghiên cứu mô tả cắt ngang 50 trẻ từ 1 tháng đến 15 tuổi được chẩn đoán và điều trị lao màng não tại Trung tâm Bệnh nhiệt đới, Bệnh viện Nhi Trung ương.
Kết quả: Trong số 50 trẻ tham gia nghiên cứu, các biểu hiện lâm sàng hay gặp là sốt (94%), ho (42%), buồn nôn/nôn (54%), đau đầu/quấy khóc (48%), rối loạn ý thức (76%), liệt thần kinh sọ (22%). Dịch não tủy: màu sắc trong (50%), vàng chanh và ánh vàng (37,5%), đục (12,5%); protein tăng > 1g/l (60,3%); glucose < 2,2 mmol/l (71,9%); số lượng tế bào trung vị 126 (57-392) tế bào/ml, trong đó số lượng tế bào > 100 chiếm 54,7%, thành phần bạch cầu lympho > 50% chiếm 67,2%. Xét nghiệm máu: số lượng bạch cầu tăng nhẹ, giá trị trung vị là 14,3 G/l, thiếu máu mức độ nhẹ, hemoglobin trung vị là 105 g/l, số lượng tiểu cầu trong giới hạn bình thường. Chỉ số CRP tăng nhẹ, giá trị trung vị 10,4 mg/l. Kết quả cắt lớp vi tính/cộng hưởng từ có 86% bất thường, trong đó giãn não thất (68%), tăng ngấm thuốc màng não (66%), nhồi máu não (14%).
Kết luận: Đặc điểm lâm sàng của lao màng não ở trẻ em không đặc hiệu. Dịch não tủy thường màu sắc trong, có vài trăm tế bào, trong đó bạch cầu lympho chiếm ưu thế. Số lượng bạch cầu và chỉ số CRP tăng nhẹ, thiếu máu nhẹ nhược sắc và hạ natri máu thường gặp. Giãn não thất và tăng ngấm thuốc màng não là dấu hiệu thường gặp.
Chi tiết bài viết
Từ khóa
Lao màng não, dịch não tủy, cộng hưởng từ
Tài liệu tham khảo
[2] Thwaites G.E, van Toorn R, Schoeman J, Tuberculous meningitis: more questions, still too few answers, The Lancet Neurology, 2013, 12 (10): 999-1010.
[3] Bộ Y tế, Hướng dẫn chẩn đoán, điều trị và dự phòng bệnh lao, Quyết định số 1314/QĐ-BYT, 2020.
[4] Nguyễn Thị Loan, Vũ Thị Minh Phượng, Nguyễn Văn Lâm, Đặc điểm dịch tễ học, lâm sàng và hình ảnh MRI sọ não bệnh lao màng não ở trẻ em tại Bệnh viện Nhi Trung ương, Tạp chí Y học Việt Nam, 2019, tập 482 (tháng 9), 230-4.
[5] Bang N.D, Caws M, Truc T.T, Duong T.N, Dung N.H, Ha D.T.M et al, Clinical presentations, diagnosis, mortality and prognostic markers of tuberculous meningitis in Vietnamese children: a prospective descriptive study, BMC infectious diseases, 2016, 16: 1-10.
[6] Nguyễn Phương Thảo, Nguyễn Văn Lâm, Các yếu tố tiên lượng bệnh lao màng não trẻ em tại Bệnh viện Nhi Trung ương, Tạp chí Y học Việt Nam, 2021, 509 (tháng 12): 205-10.
[7] Marais S, Thwaites G, Schoeman J.F, Török M.E, Misra U.K, Prasad K et al, Tuberculous meningitis: a uniform case definition for use in clinical research, The Lancet infectious diseases, 2010, 10(11): 803-12.
[8] Van Well G.T, Paes B.F, Terwee C.B, Springer P, Roord J.J, Donald P.R et al, Twenty years of pediatric tuberculous meningitis: a retrospective cohort study in the western cape of South Africa, Pediatrics, 2009, 123 (1): e1-8.