22. NGHIÊN CỨU CÁC YẾU TỐ LIÊN QUAN RỐI LOẠN LIPID MÁU Ở NGƯỜI BỆNH CAO TUỔI
Nội dung chính của bài viết
Tóm tắt
Mục tiêu: Khảo sát đặc điểm dịch tễ, yếu tố liên quan và thực trạng điều trị rối loạn lipid máu (RLM) ở người cao tuổi.
Phương pháp: Tổng quan tường thuật các nghiên cứu từ 2020–2024 về RLM, yếu tố nguy cơ và điều trị ở người ≥60 tuổi.
Kết quả: Tỷ lệ RLM tăng rõ theo tuổi, cao nhất ở nhóm 70–74 tuổi (86,1%). Nam giới và người thừa cân/béo phì có nguy cơ cao. Các yếu tố nguy cơ quan trọng gồm tăng huyết áp (OR=2,3), đái tháo đường (OR=4,4 với tăng cholesterol), hút thuốc lá, uống rượu bia, ăn mặn và ít vận động. Tăng LDL‑C chiếm tỷ lệ cao nhất, giảm HDL‑C ít gặp hơn.Về điều trị, statin là thuốc chủ lực, trong đó rosuvastatin 10 mg (33,2%), rosuvastatin 5 mg (23,1%) và atorvastatin 10 mg (18,2%) được sử dụng phổ biến; 99,5% bệnh nhân điều trị đơn trị liệu. Tỷ lệ tuân thủ hướng dẫn còn thấp (33,6% kê đơn hợp lý). Nghiên cứu quốc tế ghi nhận mức tuân thủ điều trị đa bệnh lý chỉ đạt 68,1% trong năm đầu.
Kết luận: Điều trị RLM ở người cao tuổi vẫn chủ yếu dựa vào statin đơn trị liệu, hiệu quả bị hạn chế do tuân thủ chưa cao và ít cá thể hóa. Cần tăng cường giáo dục và theo dõi điều trị để tối ưu kiểm soát lipid.
Chi tiết bài viết
Từ khóa
Rối loạn lipid máu, statin, người cao tuổi.
Tài liệu tham khảo
[2] Lê Thị Lan Ạnh (2023), “Thực trạng điều trị rối loạn lipid máu theo phân tầng nguy cơ tim mạch ở bệnh nhân Đái tháo đường typ 2 tại Bệnh viện Đại học Y Hà Nội”. Vietnam Journal of Diabetes and Endocrinology, (66), Tr 56-62.
[3] Trần Đình Thoan và cộng sự (2020), “Thực trạng rối loạn chuyển hóa lipid máu ở người cao tuổi nông thôn Thái Bình.”, Tạp chí dinh dưỡng và thực phẩm, 16 (5), Tr 103-111.
[4] Lê Thanh Hà và cộng sự (2022), “Tình trạng dinh dưỡng và một số yếu tố liên quan ở người bệnh rối loạn lipid máu tại bệnh viện trung ương quân đội 108”, Tạp chí Khoa học điều dưỡng, 6 (03), Tr 102 – 108.
[5] Nguyễn Giang Phúc Khánh và cộng sự (2022), “Nghiên cứu tình hình sử dụng thuốc điều trị rối loạn lipid máu trên bệnh nhân điều trị ngoại trú tại bệnh viện đa khoa thành phố cần thơ năm 2021-2022”.Tạp chí y Dược Cần Thơ, 50, Tr 171 -179
[6] Lê Đình Tuân và cộng sự (2022), “Nguy cơ đái tháo đường týp 2 theo thang điểm ADA ở đối tượng Rối loạn lipid máu.”, Tạp chí y học quân sự, 3, Tr 158 -165.
[7] Trần Song Giang (2024), “Một số yếu tố liên quan đến bệnh tim mạch thường gặp ở người cao tuổi tại hà nội năm 2022-2023”, Tạp chí y học việt nam, 539 (1), Tr 396 - 400.
[8] Streja, E., & Feingold, K. R. (2024), “Evaluation and Treatment of Dyslipidemia in the Elderly”, Endotext . 84(5), pp 415–426.
[9] Paranjpe, R., Chen, H., Johnson, M. L., Birtcher, K., Serna, O., & Abughosh, S. (2022), “Adherence to concomitant diabetes, hypertension, and hyperlipidemia treatments among older patients”, Journal of the American Pharmacists Association, 62(4), pp 1351-1358.
[10] Trần Tất Thắng và cộng sự (2022), “Đặc điểm rối loạn lipid máu ở 2 nhóm bệnh nhân tăng huyết áp và không tăng huyết áp điều trị ngoại trú tại bệnh viện đa khoa Thành phố Vinh.”, Tạp chí Y học Việt Nam, 520 (11), Tr 322 – 325