54. VIÊM BÀNG QUANG XUẤT HUYẾT DO VIRUS BK Ở BỆNH NHÂN SAU GHÉP TẾ BÀO GỐC TẠO MÁU: BÁO CÁO CA BỆNH
Nội dung chính của bài viết
Tóm tắt
Giới thiệu: Virus BK (BKV) là một virus phổ biến, thường gây nhiễm tiềm ẩn không triệu chứng ở người có miễn dịch bình thường. Tuy nhiên, ở bệnh nhân ghép tế bào gốc tạo máu, sự tái hoạt BKV có thể dẫn đến viêm bàng quang xuất huyết - một biến chứng tiết niệu nặng làm kéo dài thời gian nằm viện và tăng tỷ lệ tử vong. Hiện chưa có phác đồ điều trị đặc hiệu chuẩn hóa cho viêm bàng quang xuất huyết, đặc biệt tại các nước có nguồn lực hạn chế.
Mô tả ca bệnh: Một bệnh nhi nữ 4 tuổi bị beta-thalassemia thể nặng, được ghép tế bào gốc tạo máu đồng loại từ chị ruột với HLA phù hợp hoàn toàn tại Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Times City. Bệnh nhân được điều trị điều kiện hóa bằng phác đồ gồm các thuốc Busulfex, Cyclophosphomide, Fludarabin, Rabbit Antithymocyte Globulin và được dự phòng ghép chống chủ bằng Cyclosporine A, Methotrexate và Mycophenolate Mofetil. Sau ghép, bệnh nhân xuất hiện các triệu chứng tiết niệu điển hình của viêm bàng quang, xét nghiệm BKV trong nước tiểu cho kết quả > 1010 copies/mL. Do không có sẵn thuốc kháng virus đặc hiệu, bệnh nhân được điều trị hỗ trợ gồm bù dịch, lợi tiểu, truyền globulin miễn dịch và điều chỉnh giảm liều thuốc ức chế miễn dịch. Sau điều trị hỗ trợ, các triệu chứng tiết niệu của bệnh nhân cải thiện rõ rệt: giảm tiểu buốt, tiểu nhiều, hết tiểu máu vi thể. Tải lượng BKV trong nước tiểu vẫn cao tại thời điểm ngày thứ 30 sau truyền tế bào gốc (D+30) nhưng giảm mạnh về 2880 copies/mL vào ngày D+60. Bệnh nhân ổn định, mọc mảnh ghép bạch cầu tốt, không có biểu hiện ghép chống chủ và được ra viện an toàn vào ngày D+30.
Kết luận: Điều trị hỗ trợ kết hợp với giảm liều thuốc ức chế miễn dịch hợp lý và sử dụng globulin miễn dịch có thể giúp kiểm soát hiệu quả viêm bàng quang xuất huyết do BKV sau ghép tế bào gốc tạo máu. Trong điều kiện hạn chế thuốc kháng virus đặc hiệu, đây có thể là một lựa chọn khả thi và an toàn. Tuy nhiên, cần thêm các nghiên cứu tiến cứu với cỡ mẫu lớn hơn để xây dựng phác đồ điều trị chuẩn hóa cho viêm bàng quang xuất huyết, đặc biệt tại các nước đang phát triển như Việt Nam.
Chi tiết bài viết
Từ khóa
BKV, viêm bàng quang xuất huyết, ghép tế bào gốc tạo máu, globulin miễn dịch, ức chế miễn dịch.
Tài liệu tham khảo
[2] Najafabadi M.M, Soleimani M, Ahmadvand M, Soufi Zomorrod M, Mousavi S.A. Treatment protocols for BK virus associated hemorrhagic cystitis after hematopoietic stem cell transplantation. Am J Blood Res, 2020 Oct 15, 10 (5): 217-230.
[3] Cesaro S, Dalianis T, Hanssen Rinaldo C et al. Recommendations on the diagnosis and management of BK virus-associated hemorrhagic cystitis in hematopoietic stem cell transplant recipients. Bone Marrow Transplant, 2018, 53 (2): 155-164.
[4] Li C, Wu X, Feng X, He Y, Liu H, Pei F, Liao J, He L, Shi L, Li N, Liu Q, Liu S, Chen G, Su Q, Ren Y, Wang Y, Tan W. A novel conditioning regimen improves outcomes in β-thalassemia major patients using unrelated donor peripheral blood stem cell transplantation. Blood, 2012 Nov 8, 120 (19): 3875-81.
[5] Schneidewind L, Neumann T. Comparison of intravenous or intravesical Cidofovir in the treatment of BK polyomavirus-associated hemorrhagic cystitis following adult allogeneic stem cell transplantation-A systematic review. Transpl Infect Dis, 2018, 20: 12914-12933.
[6] Peras M, Bilić E, Mareković I. Recent insights into the pathogenesis, diagnostics, and treatment of BK virus infections in children after hematopoietic stem cell transplantation. Pathogens, 2025 Feb 28, 14 (3): 236.
[7] Shcherbakov A.A, Zaytseva A.N, Kucher M.A et al. Intravenous immunoglobulin G treatment of hemorrhagic cystitis after allogeneic hematopoietic stem cell transplantation. Cell Ther Transplant, 2020, 9 (1): 60-66.