43. KINH NGHIỆM XỬ TRÍ TỤT HUYẾT ÁP KHI GÂY TÊ TỦY SỐNG MỔ LẤY THAI TẠI BỆNH VIỆN SẢN NHI NGHỆ AN

Tóm tắt

Giới thiệu: Tụt huyết áp trong GTTS là biến chứng rất hay gặp, có thể đến 70-80% ở phụ nữ mổ đẻ. Tụt huyết áp gây nên hậu quả xấu cho mẹ và con nếu không được dự phòng và xử trí tụt huyết áp một cách có hiệu quả.

Cơ chế chính tụt HA: do phong bế chuỗi hạch giao cảm cạnh sống gây giãn cả động mạch và tĩnh mạch, trong khi cơ chế bù trừ cho giãn mạch và tụt HA lại giảm ở sản phụ. Sản phụ có chèn ép tĩnh mạch chủ bới trọng lượng thai nhi làm giảm nghiêm trọng dòng tuần hoàn trở về tim. Do vậy mức độ tụt huyết áp càng trầm trọng hơn.

Để phòng và xử trí: có nhiều phương pháp đã được nghiên cứu như truyền dịch, phương pháp vật lí, trong đó dùng thuốc co mạch được xem là quan trọng nhất. Từ lâu việc dùng ephedrin (kích thích trực tiếp và gián tiếp lên α1 và β, là thuốc qua được rau thai) được cho là lựa chọn hàng đầu. Nhưng gần đây phenylephrin được nhiều tác giả và các cơ sở sản khoa khuyến cáo nên dùng vì cho là thuốc ít gây mạch nhanh và ít gây toan máu ở con do kích thích chọn lọc trên receptor α1 đơn thuần và không qua rau thai.

Các nghiên cứu về phenylephrin để phòng và xử trí tụt huyết áp trong gây tê tủy sống cho mổ lấy thai vẫn còn tiếp tục được nghiên cứu nhiều ở Việt Nam và trên thế giới

Kết luận: Nếu không được dự phòng, tụt HA trong khi GTTS để mổ đẻ là không thể tránh khỏivà gây nguy hiểm cho mẹ và thai nhi. Các biện pháp phòng ngừa chính là dùng thuốc co mạch kết hợp truyền dịch. Gần đây Phenylephrin được ưa chuộng, xem như là thuốc đầu tay trong xử trí tụt huyết áp.